|
||||||||||
|
|
|||||||||
|
|
||||||||||
|
Iako je poznat kao pesnik, Božidar Kovačević je na početku svoga stvaralaštva pisao i prozu, novele i pripovetke, a 1938. i jedan moderan roman "Kraljica Draga". Kovačević je pripovetke objavljivao skoro do smrti, ali je najznačajniji njegov period između dva svetska rata, kada je sarađivao u listovima i časopisima. Književna kritika između dva rata uglavnom se bavila njegovom poezijom, ali povremenom neki kritičari su pisali i o njegovoj prozi. Imajući u vidu period srpske moderne, i Kovačevićeve pripovetke nastale od 1919. do knjige Miris vekova iz 1932, svi ovi kritičari ocenjuju njegov prozni opus kao moderan i stilski doteran. To je period kada su pisali prozu Momčilo Nastasijević, Ivo Andrić i Branimir Ćosić i po mnogo čemu ima sve odlike ove generacije srpskih prozaista. Već prvi kritičari njegovih zbirki između dva rata uočili su talenat, koji se ogleda u plodnom i aktivnom skepticizmu, koji je glavni izvor njegove fine ironije i njegovih zamisli na osnovu te ironije. Posebno je isticana njegova novela "Najveći sevap", po kojoj i nosi naslov prva zbirka. Ova novela, isticana je zbog uzorne forme i stroge subordinacije pričanja i karakterisanja. U njoj je Kovačević pokazao da je sve u čoveku i oko njega privid same ideje i izraz nestabilnosti fakata u životu. Tako u ovoj noveli čovečija milost prevazilazi ponore teških sudbina i nerazumljivih želja. Pisao je i pripovetke na jedan izrazito realističan način, naročito one iz savremenog života. Posebno se bavio Beogradom, i pisao je beogradskim stilom. Vešto je uobličavao mnoge tipove, čije su karakteristike odražavale beogradsku sredinu. Tako Kovačević slika vreme posle strašnog svetskog rata. Već rani kritičari primetili su nedostatak socijalnih elemenata u pripovetkama Božidara Kovačevića. Neke priče su ostale na nivou skice za pripovetke, tako da je on u drugoj fazi pripovedačkog stvaralaštva, koji počinje posle drugog svetskog rata pored novih i originalnih, uglavnom prerađivao i doterivao stare pripovetke iz prvog perioda stvaranja. U ovoj drugoj fazi, koja je trajala skoro do smrti, pisao je istorijske pripovetke o životu u Srbiji u 18. i 19. veku. Posebnu vrstu Kovačevićeve proze čine sačuvani fragmenti ciklusa pod naslovom "Knjiga sedam smrtnih bolova". To je eksperimentalna proza lirski obojena, od koje su sačuvana dva odlomka, nastala u vreme ekspanzije novih pravaca: dadaizma, zenitizma, kubizma i nadrealizma. Ovu knjigu čine tri celine. Prve dve čine pripovetke iz knjiga "Najveći sevap" i "Miris vekova". U trećem delu objavljene su pripovetke zi periodike, ponajviše iz "Književnosti" i "Letopisa Matice srpske". |
||||||||||
| Staniša Vojinović | ||||||||||
 |
|
|
 |
  |
|
.jpg)
|
| Razgovori i ćutanja Ive Andrića |
Copyright © IGP Prometej Beograd 2006-2022